KİRLİ HAVA İZMİR’DE ETKİSİNİ GÖSTERİYOR

İzmir ve Ege Bölgesi genelinde hava kirliliği son

aylarda gittikçe artıyor. İnsan sağlığına zararlı düzeye ulaşan değerler sonrası

uzmanlar uyarılarda bulundu. Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği

Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Levent Bilir, hava kirliliğini önlemek için

alınacak önlemleri, yapılması gerekenleri ve çözüm yollarını anlattı.

İzmir’de kış aylarıyla birlikte hava kirliliği sorunları artmaya başladı.

Gece-gündüz hava sıcaklığı farkının artması, yoğun sis ve rüzgârın az olması

nedeniyle oluşan basınç farkı, kirli havanın da yayılmasını önlüyor. Tüm

Türkiye’yi etkileyen hava kirliliği, insan sağlığını da olumsuz etkiliyor. Ulusal

Hava Kalitesi İzleme Ağı Hava Kalitesi İndeksi verilerine göre, özellikle

havadaki partiküler madde değerlerinin, tüm Ege kentlerinde Aralık ayı

başından itibaren sınır değerleri kimi saatlerde aştığı görülüyor.

PARTİKÜL MADDE NEDİR?

Partiküler maddeler (PM), hava içerisinde asılı olarak bulunan katı ve sıvı

parçacıkların karışımından oluşan, yaygın hava kirletici olarak biliniyor.

Partiküler maddelere hem kısa, hem de uzun dönemde maruz kalmak, solunum,

kalp damar hastalıkları, astım atakları, solunumla ilgili rahatsızlıklar ve akciğer

kanserinden ölümlerde artışa yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü, 'PM10' için yıllık

sınır değeri 20 mikrogram/metreküp, 24 saatlik sınır değeri ise 50

mikrogram/metreküp olarak belirmiş durumda.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının düzenli olarak paylaştığı Ulusal Hava

Kalitesi ağı verileri ile, Alsancak, Bayraklı, Bornova, Çiğli, Gaziemir,

Güzelyalı, Karşıyaka ve Şirinyer'deki hava kalitesi ölçüm istasyonlarından

alınan bilgiler doğrultusunda, mevzuatlar gereği en fazla 90 olması gereken

metreküp başına hava kirletici partikül madde miktarının Bayraklı'daki aylık

ortalaması 109'a, en yüksek ölçülen değer ise 222'ye yükseldi. Şirinyer'de de

aylık ortalama 102 ölçülen değerin bazı anlarda 182'ye kadar çıktığı gözlendi.

Aylık ortalamada sınır değerin üzerinde kalan diğer bir ilçe olan Gaziemir'de ise

93 olarak ölçülen ortalama değer, ay içinde anlık 172'ye kadar çıktı. Alsancak'ta

ise aylık 81 olarak ölçülen değerin ay içinde anlık 883'e kadar yükseldiği

Aralık ayının 24 saatlik ortalamasında ise PM10 oranlarında ülke çapında

Afyon, Aydın, Denizli, Kütahya, Manisa, Soma, Muğla ve Yatağan’da "hassas"

değer olan 90 sınırı aşıldı.

İZMİR’DE YENİLENEBİLİR ENERJİYLE HAVA KİRLİLİĞİ

Yrd.Doç.Dr. Levent Bilir, İzmir’deki hava kirliliğinin nedenlerini şu

şekilde aktardı: "Yüksek basınç etkisiyle kirli hava yükselip dağılamadığı için

zehirli gazların ve partiküler maddelerin yere doğru çöktüğü gözleniyor.

Bilinçsiz yakıt ve kalitesiz kömür kullanımı, doğalgaza geçiş imkânı olup da

hala katı yakıt tercih eden merkezi sistem binalar, kaloriferlerin ehil kişiler

tarafından yakılmaması, bacalarda filtre sisteminin bulunmaması gibi etkenler

de bunu artırıyor. Ayrıca bazı vatandaşlarımız belki de imkânsızlıkları nedeniyle

kömür ya da odun bile kullanmayıp çöp, lastik, petrol türevi gibi katı yakıtlar

kullanıyor. Çevreye en çok bunlar zarar veriyor."

Yrd. Doç. Dr. Bilir, yapılan önlemler arasında çevreci enerji kaynaklarına

yönelmek ile enerjiyi verimli ve tasarruflu kullanmak olduğunu belirterek,

"İzmir ve Ege, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı açısından büyük

potansiyele sahip. Yalnızca rüzgârdaki potansiyeli kullanarak Ege Bölgesi'nin

toplam enerji tüketiminden daha fazla enerji üretmek mümkün. İzmir,

Türkiye'nin güneş kapasite oranı en yüksek alanı olan 2'inci ili. Jeotermal ve

biyogazdan elektrik üretimi için de büyük bir potansiyele sahibiz. Biyogazda,

yaklaşık 2 bin 500 konutun 1 aylık tüketimine eş değer olan potansiyele sahip

İzmir'de, mutlaka çöpten enerji seçeneği de hayata geçmeli. Temiz enerji

kaynakları kullanılırsa hava kirliliği sorunu zaten kendiliğinden

çözülür."